ÇAĞINI YAKALAYAN İMPARATORLUK
Osmanlı Devletinin 176o ta sanayi devrimi ve 1789
da Fransız devriminin ortaya çıkmasıyla
birlikte Avrupa'da ortaya çıkan teknolojik ve ekonomik gelişme ve
kurumları takip edemediği ve ülkede uygulayamadığı bu nedenle Avrupa'nın gerisinde
kaldığı söylenmektedir. Oysaki bu tarz bir söylemde bulunan kişilerin
gözardı ettiği veya unuttuğu bir gerçek vardır. O da şudur ki 1761
yılında Osmanlı ülkesinde şehzade 3. Selim'in dünyaya gelmiş olması. 3. Selim
gerek çocukluk gerekse şehzadelik yıllarında Avrupayı ve Avrupa'da ortaya çıkan
teknolojik ve ekonomik gelişme ve kurumları yakından takip etmiş ve bu konuda
çok iyi bir eğitim almıştır. 1789 yılında tahta çıktığında
ise Avrupa'da ki teknolojik gelişme ve kurumları Osmanlı
düşünce sistemine uygun olacak şekilde ülkeye getirmiş ve uygulamaya
çalışmıştır. Bu dönemi tarihçiler Nizamı Cedit dönemi olarak adlandırmaktadır.
Yani yeni düzen. 3. Selim'in bu bağlamda yaptığı reformların başında yeniçeri
ocağını lağvedip Nizamı Cedit ordusunu kurması gelir ki bizce de bu değişim
dönemin gereklerine uygun olarak yapılmış bir değişimdir. Fakat 3. Selim yeni
düzen muhalifleri tarafından engellenip tahttan indirilmiş ve yerine 2. Mahmut
tahta çıkarılmıştır ve 2. Mahmut 3. Selim'in bıraktığı
yerden yeniliklere devam etmiştir. Bu dönemde Osmanlı Devletinin
ekonomik gelişmelerine ve toplumun refah düzeyinin yüksekliğine bakarsak
Osmanlı Devletinin birtakım kimselerin iddia ettiği
gibi Avrupa'nın gerisinde kalmadığını aksine Avrupa ile çağdaş bir devlet
olduğunu ve tarihçilerin gerileme ve duraklama dönemleri gibi dönemlendirme
anlayışlarını yeniden gözden geçirmeleri gerektiğini söyleyebiliriz.
Yorumlar
Yorum Gönder