KAFKA’NIN DÖNÜŞÜMÜ ÜZERİNDEN SANAYİ DEVRİMİ İNCELEMESİ
Dönüşüm adlı eserinde tarım toplumundan sanayi
toplumuna geçişi anlatan Kafka bu geçiş sürecinde toplumda ne gibi
değişiklikler meydana geldiğini ve toplumu oluşturan insanların ruh yapısının
nasıl şekillendiğini incelemiştir.
Eserde Gregor Samsa üzerinden sanayi devrimi sonrası
ortaya çıkan gelişmeleri anlatan yazar endüstri devrimiyle birlikte kırdan
kente göçün başladığını, bu göçün aynı zamanda endüstri devriminin bir sonucu
olarak şehirleşmeyi arttırdığını yine şehirleşme sonucu ulaşım ağlarının
gelişmeye başladığını anlatmaktadır. Bunu Gregor Samsa’nın ağzından söylettiği
şu sözlerden anlıyoruz. ‘Aman tanrım, ne kadar da yorucu bir uğraş seçmişim
meğer! Günlerim hep yolculuk etmekle geçiyor. İşin bu yanı mağazadaki asıl
masabaşı işine oranla çok daha yıpratıcı, üstelik yolculuğun benim için bir de
aktarma trenlerin peşinden koşmak, düzensiz ve kötü yemeklere yargılı olmak,
insanlarla sürekli değişen, asla süreklilik kazanmayan, hep içtenlikten uzak
ilişkiler kurmak zorunluluğu gibi sıkıntıları da var.’ Yine bu sözlerden
sanayileşmenin toplumdaki insanları birbirleriyle çıkara dayanan ilişkiler
kurmaya ve geliştirmeye zorladığını insanların uzun saatler boyunca çalıştırıldığını,
bu koşuşturmaları esnasında doğru düzgün yemek yemeye bile fırsat
bulamadıklarını çıkartabiliriz. Kafka yine bu eserde kapital sahibinin
yanlarında çalışan elemanlardan iyi performans sergileyenleri kendilerine
borçlandırarak işten ayrılmalarını engellediklerini, onları eskisinden daha
uzun saatler boyunca çalışmaya mahkûm ettiklerini de açıklamaktadır. Yine
eserden endüstri devrimiyle birlikte tekniği kullanma bilgisinin geliştiğini bu
sayede buharlı makinanın raylar üzerine oturtulup yolcu taşımacılığında
kullanılmaya başladığını da anlayabiliriz.
Kısacası; sanayi devrimiyle birlikte bilgiyi
kullanma kapasitesi artmaya başlamış, şehirleşme artmış, kapital sahipleri
eskisinden daha çok para kazanmaya başlamış fakat insanlar birbirleriyle çıkar
ilişkisine dayanan ilişkiler kurmaya zorlandığı gibi eskisinden daha çok
çalışma saatleri boyunca çalışmaya mahkûm edilmiş, bu çalışmalar esnasında
yemek yemeye bile kimi zaman fırsat bulamamışlar yani insanlıktan uzak her
türlü muameleye tabi tutulmuşlardır. Bu yüzden insanlar sanayi devrimiyle
birlikte ortaya çıkan bu ilişkiler ağından ve üzerlerine binen bu aşırı
yüklerden kurtulmak için birer böceğe dönüşmeyi hayal etmektedir.
KAYNAK: Franz KAFKA: Dönüşüm
KAYNAK: Franz KAFKA: Dönüşüm
Yorumlar
Yorum Gönder